Welkom

De literatuur van een land wordt gemaakt door schrijvers, de wereldliteratuur door vertalers.*

Literair vertalen

De Vertalersvakschool biedt in Amsterdam en Antwerpen opleidingen, cursussen en losse werkgroepen, die als doel hebben je voor te bereiden op de praktijk van het literair vertalen. Vertalen is de meest intieme manier waarop je met een tekst kunt omgaan. Niet voor niets wordt vaak gezegd dat literair vertalers de beste lezers zijn. Bij het vertalen van een tekst wordt pas echt duidelijk wat de auteur bedoelt en komen de diepere lagen naar boven. De vertaler moet doordringen in de tekst en talloze keuzes maken in naam van het publiek dat de Nederlandse vertaling zal lezen.

Opleiding

Je leert op de Vertalersvakschool van vooraanstaande vertalers hoe je een literair werk kunt doorgronden, welke basistechnieken je kunt toepassen en hoe je omgaat met verschillende genres. Ook volg je lessen Nederlands over stijl en tekstanalyse. Bovendien leer je hoe de boekenwereld in elkaar zit en hoe je in die wereld een plek kunt vinden als professioneel vertaler. De docenten zijn zonder uitzondering zeer ervaren literair vertalers.

Vooropleiding

Er is geen geëigende vooropleiding voor literair vertalen bij de Vertalersvakschool. Lezers, schrijvers en commercieel vertalers kunnen met de opleiding hun literaire talent verder aanscherpen. Talent is een basisvoorwaarde, ambachtelijke vaardigheid is wat je bij ons leert. Een geboren vertaler wordt gemaakt, en wel bij de Vertalersvakschool, om met docente Nicolette Hoekmeijer te spreken.

Op deze site lees je per taal informatie over de opleidingen, cursussen, docenten en alumni van de Vertalersvakschool in Amsterdam. Als je vragen hebt, kun je via mail of telefoon contact opnemen. De school heeft ook een vestiging in Antwerpen.

*José Saramago, vertaald door Harrie Lemmens

nieuws

Afgestudeerd

De VVS heeft het het grote genoegen gehad certificaten uit te reiken aan de volgende studenten:

Duits: Annelore Kodde, Ari Hoste, Iris van Goethem, Rebecca Luijten

Engels: Astrid Meijn, Carolien Romers, Danielle Visser, Desi Spinhoven, Esther Stoffers, Hugo van der Wolf, Ine de Baerdemaeker, Jessica Brouwer, Jolinda van Leerzem, Juliette van Dijk, Katrien Verelst, Marte de Jager, Pauline Onderwater, Reshma Jagernath

Frans: Carin Janssen, Jaap Breunesse, Menke Bol

We feliciteren de laureaten van harte!

Nieuwe lokalen

Sinds februari is het kantoor van de VVS in Amsterdam gevestigd boven uitgeverij Van Oorschot en met ingang van september 2023 zullen ook de workshops daar plaatsvinden. Het adres is Herengracht 613, 1017 CE Amsterdam. Het gebouw is goed bereikbaar met het OV (metro 54 naar het Waterlooplein en dan drie minuten lopen) en met de auto (parkeren onder de Stopera, ook drie minuten lopen).

Nieuw studiejaar

Eind september begint het nieuwe studiejaar van de opleiding tot literair vertaler. Ook gaan de opstapcursussen weer van start. In de loop van het jaar organiseert de Vertalersvakschool mini-symposia over verschillende aspecten van het literair vertalen. We nodigen graag iedereen met liefde voor literatuur en belangstelling voor vertalen uit om de symposia bij te wonen. De precieze gegevens worden op deze plaats gepubliceerd.

Symposium poëzie vertalen

Op 6 mei organiseert de Vertalersvakschool een middag rond het vertalen van gedichten. Alle studenten, cursisten en alumni van literaire vertaalopleidingen zijn van harte uitgenodigd. Klik op de afbeelding voor het volledige programma. Je kunt je aanmelden met een mailtje aan eefje @ vertalersvakschool.nl

Korte cursus Koreaans

Zoals je op deze site kunt lezen, organiseert de Vertalersvakschool ieder studiejaar een korte cursus  vertalen uit een ‘kleine’ taal. Dit studiejaar bieden we literair vertalen uit het Koreaans. Moderator van de cursus is Mattho Mandersloot. De cursusdata zijn:

2 februari
16 februari
9 maart
23 maart
20 april
11 mei
1 juni

De cursus is om geografische redenen geheel online. Als je meer wilt weten, stuur een berichtje of bel ons.

Opstapcursus literair vertalen

In het studiejaar 2022-2023 organiseert de Vertalersvakschool weer opstapcursussen literair vertalen vanuit het Duits, Engels, Frans, Italiaans, Russisch en Spaans. De opstapcursus is een kennismaking met het literair vertalen en dient als voorbereiding op de tweejarige opleiding. De cursussen starten in januari. Voor Engels is er een extra ronde in het najaar van 2022. Als je belangstelling hebt, vul het webformulier in of stuur een mailtje.

Afgestudeerd!

Weer een nieuwe lichting vertalers heeft eind 2021 het certificaat van de Vertalersvakschool Amsterdam ontvangen. Helaas zonder feestelijkheden, maar met welgemeende felicitaties en alle lof voor het harde werk dat twee jaar lang is verzet. De afgestudeerden vertalers Duits zijn Peter Huijzer, Jos van Kan, Joost Mulder, Charlotte van Rooden en Chiara Tissen. Als vertaler Engels zijn afgestudeerd Tessa van Dooren, Lisette van Eijk, Corine Guldie, Marjolijn Huiberts, Kirsten Mulder en Saskia Wieberdink. We verwachten dat zich zeer binnenkort nog drie afgestudeerden bij deze lichting voegen.

 

Chinees

In de herfst van 2021 organiseert de Vertalersvakschool een korte cursus literair vertalen uit het Chinees. Een serie van acht workshops op de vrijdagavonden, in Amsterdam. Lesavonden van 18.30 tot 21.30 uur, op 8 en 15 oktober, 5, 12, 19 en 26 november en 3 en 10 december. De docent is gelauwerd vertaler Mark Leenhouts. Heb je belangstelling, laat het ons weten!

Inschrijven 2021-2022

Na meer dan een jaar online te hebben gewerkt, kunnen we na de zomer weer workshops op locatie organiseren.  Maar een deel van de workshops blijft online, omdat we tijdens de coronabeperkingen hebben gemerkt dat onlineworkshops een prima aanvulling vormen op het studieprogramma.

We starten in ieder geval met eerstejaarsgroepen Duits, Engels en Frans. Voor Italiaans  en Spaans zijn er dit jaar nog niet voldoende studenten. Elke groep moet uit ongeveer zeven mensen bestaan om te kunnen beginnen.

In januari beginnen de opstartcursussen weer. We verwachten dan ook weer Russisch te kunnen bieden. En in het eerste trimester van het studiejaar 2021-2022 organiseren we een korte cursus literair vertalen uit het Chinees.

 

Topprestatie van vertaalstudenten

Docent Ard Posthuma noemt in zijn blog van 30 mei een opmerkelijke prestatie van zijn tweedejaarsstudenten aan de Vertalersvakschool.

https://www.ardposthuma.nl/

Publiceren in PLUK

Tijdschrift PLUK zoekt debuterende vertalers! Voor alle info en spelregels, kijk op tijdschrift-pluk.nl!

VertaalZooms online
meer

Opstapcursus

Voor elke taal begint het literair vertalen met een korte cursus. De cursus vormt de opstap naar de opleiding en is de gelegenheid om te proeven van het vertalen en om je talent te testen. De cursus bestaat uit acht online workshops verspreid over het tweede en het derde trimester, dus tussen januari en juni. Literaire stijl en schrijftechniek zijn belangrijke componenten. Als afsluiting van de cursus maak je een geannoteerde vertaling, waarmee je literaire uitdrukkingskracht (je artistieke ontwikkelingspotentieel) wordt getest. Je kunt doorstromen naar de opleiding als deze vertaling positief is beoordeeld.

Er zijn geen nauwkeurig vastgelegde ingangseisen voor de opstapcursus. Je beheersing van het Nederlands is de belangrijkste factor. De vreemde taal, de brontaal waaruit je gaat vertalen, moet je passief goed beheersen. In termen van het Europees Referentiekader kun je zeggen dat niveau B2 voor de brontaal meestal toereikend is.

De docenten van de verschillende talen zijn:

Duits: Michel Bolwerk

Engels: Saskia Peterzon en Tine Poesen

Frans: Sanne van der Meij en Henriëtte Gorthuis

Italiaans: Saskia Peterzon en Lies Lavrijsen

Spaans: Joke Mayer

(foto volgt)

Cursussen kunnen alleen starten als er voldoende inschrijvingen zijn. Voor de opstapcursus moet een groep uit minimaal vijf studenten bestaan.

Het cursusgeld voor de opstapcursus bedraagt 825 euro. De lessen worden via Zoom gegeven op donderdagavond tussen 19 en 21 uur. Studenten die al literaire ervaring hebben of een literaire vertaalopleiding hebben afgerond en hun vertaalvaardigheden willen bijschaven, kunnen een cursus ook als aparte module volgen.

Voor vragen over de opstapcursussen of om je in te schrijven kun je een mailtje sturen aan eefje@vertalersvakschool.nl.

Opleiding

Nadat je in de opstapcursus je talent hebt getoetst en de eindvertaling positief is beoordeeld, begint de tweejarige opleiding. De lessen zijn in onze lokalen aan de Herengracht 613, 1017 CE Amsterdam. In hetzelfde pand zijn uitgeverij Van Oorschot en de Schrijversvakschool gevestigd.

Eerste jaar

Het eerste jaar bestaat uit intensieve vertaalworkshops. Elk trimester bestaat uit zes workshops, op locatie, aangevuld met gerichte lees- en schrijfopdrachten. Toegang tot het laatste jaar hangt af van de beoordeling door de docenten. Het cursusgeld voor het eerste jaar bedraagt 2475 euro.

Tweede jaar

In het tweede jaar wordt de focus op langere vertalingen gelegd. Dit vereist meer tijd tussen de workshops en een andere vorm van begeleiding. Het laatste jaar van de opleiding bestaat daarom uit een mix van workshops en mentoraat. In de eerste twee trimesters zijn er telkens zes workshops. Daarnaast krijgen alle studenten per trimester twee uur begeleiding via Zoom, waarin ze de docent vragen kunnen stellen en vertaalkwesties kunnen voorleggen. Het derde trimester besteedt de student aan de eindvertaling. Er zijn workshops  en informatieve sessies over de professionele aspecten van het literair vertalerschap.  Elke student heeft twee individuele online sessies met de begeleider van de eindvertaling. Studenten kiezen zelf de tekst voor de eindvertaling en sorteren dus voor op een mogelijk specialisme. Het cursusgeld voor het tweede jaar bedraagt 2475 euro.

Diploma

De tweejarige opleiding wordt afgesloten met een eindvertaling. Wanneer deze positief wordt beoordeeld ontvang je een certificaat, dat geen formeel civiel effect heeft, maar dat uitgevers laat zien dat je het vak beheerst en van wie je het hebt geleerd. De Vertalersvakschool is daarmee een kweekvijver waaruit uitgevers en culturele instellingen putten.

Korte cursussen

Voor talen waaruit relatief weinig wordt vertaald, organiseert de school geen volledige opleiding, maar wel kortere cursussen. De cursussen bestaan uit acht sessies op locatie. De cursist vertaalt voor elke sessie een tekst die met de docent en medecursisten in de workshop wordt besproken. Elke sessie draait rond een onderwerp of een theoretische kwestie. Literaire stijl en schrijftechniek zijn belangrijke componenten. Daarnaast is kennis van de literatuur in de brontaal een belangrijk onderwerp dat elke sessie terugkomt.

De afgelopen jaren zijn de volgende talen en docenten aan bod geweest:

Turks – Hanneke van der Heijden en Margreet Dorleijn

Pools – Karol Lesman en Charlotte Pothuizen

Tsjechisch – Edgar de Bruin

Hongaars – Mari Alföldi

Chinees – Mark Leenhouts

Japans – Luk van Haute

Nieuw-Grieks – Hero Hokwerda

Latijn – Piet Gerbrandy

Koreaans – Mattho Mandersloot

Voor het kalenderjaar 2024 staat Portugees op het programma.

De korte cursussen in de ‘kleine’ talen worden mede mogelijk gemaakt door het Cultuurfonds. Aangezien we pas kunnen starten wanneer er een groep van minimaal vijf cursisten is, raden we je aan niet te wachten. Laat ons weten dat je belangstelling hebt voor een bepaalde taal.

Lesmethode

Didactiek

De didactische aanpak van de Vertalersvakschool is zuiver ambachtelijk. De school is opgericht door de literair vertalers zelf, die de expertise van hun generatie willen doorgeven aan een nieuwe lichting. De school heeft geen eigen vertaalopvatting of -poëtica. Daarom krijgt elke cursist te maken met meerdere docenten (in de opleiding zes of meer) die allemaal hun eigen vertaalopvatting meebrengen. De cursist ontwikkelt gaandeweg een eigen vertaalopvatting en wordt in dat traject begeleid door de docenten.

Studielast

Er wordt vooral veel vertaald in de opleiding en de cursussen. Je kunt rekenen op een tekst van tussen de 500 en 1000 woorden per week. Het genre van de teksten wisselt ook. Literaire non-fictie, poëzie, toneel, essays, het komt allemaal in meer of mindere mate aan bod. Al met al ben je ongeveer 15 uur per week aan het lezen, bespreken, zoeken, puzzelen en vertalen.

Ambachtelijke vaardigheden

Door de variatie en de feedback ontdek je waar je sterke en zwakke punten liggen. Bovendien schrijf je elk jaar een zelfevaluatie waarin je de balans opmaakt. Leren vertalen is een langzaam proces dat pieken en dalen kent. Op het moment dat je denkt het nu aardig in de vingers te hebben, kun je geconfronteerd worden met een genre of auteur waar je geen raad mee weet. Dat zijn de leermomenten en zo vergaar je gaandeweg de ambachtelijke vaardigheden waarmee je kunt beginnen als allround vertaler.

 

Leiding, bestuur en beleid

De Vertalersvakschool wordt geleid door Fedde van Santen en Nathalie Tabury, met ondersteuning van Eefje Bosch, Liesbeth van Nes en Patty Krone.

Fedde   Nathalie      Liesbeth van Nes    Pats(1).

Het bestuur van de Stichting Vertalersvakschool Amsterdam bestaat met ingang van januari 2024 uit:

– Tjadine Stheeman (voorzitter)

– Manik Sarkar

– Gys-Walt van Egdom

– Hans Hoogenkamp (penningmeester)

– Friso Spinhoven

De studiegids 2023-2024, het beleidsplan, de algemene voorwaarden, de klachtenprocedure en de privacyverklaring van de Vertalersvakschool kun je hieronder inzien en downloaden.

Studiegids

Beleidsplan

Algemene Voorwaarden

Klachtenprocedure

Privacyverklaring

De vertalersvakschool wordt gesteund door

Lira FondsNederlands-Letterenfonds-logo-BW-k

en is opgenomen in het register CRKBO

CRKBO_Instelling